Hợp âm chặn (barre chord) là một kỹ thuật quan trọng và không thể thiếu trong việc chơi guitar, đặc biệt là đối với những người muốn nâng cao khả năng biểu diễn và sáng tạo âm nhạc. Dù đòi hỏi sự kiên nhẫn và luyện tập bền bỉ, hợp âm chặn giúp người chơi mở ra rất nhiều khả năng trong việc chuyển đổi các hợp âm một cách linh hoạt trên cần đàn. Hãy cùng Học VIện Guitar tìm hiểu sâu hơn về chủ đề này trong bài viết dưới đây.
Hợp Âm Chặn Là Gì?
Hợp âm chặn, hay còn gọi là barre chord, là một kỹ thuật quan trọng trong việc chơi guitar, nơi người chơi dùng ngón trỏ của tay trái chặn hầu hết các dây trên cần đàn. Ngón trỏ tại vị trí này sẽ đóng vai trò tương tự như một chiếc capo di động, giúp giữ cố định các dây cần thiết khi chơi hợp âm. Vì vậy, người chơi cần tạo lực đủ mạnh lên ngón trỏ để đảm bảo các dây được chặn một cách chính xác.
Tuy nhiên, đối với người mới học đàn, việc luyện tập hợp âm chặn có thể gặp nhiều khó khăn do cơ tay còn yếu, và việc tập luyện quá sức có thể gây đau nhức hoặc thậm chí là chuột rút. Đây là một trong những thử thách mà người chơi guitar thường phải đối mặt trong giai đoạn đầu.
Tại Sao Hợp Âm Chặn Quan Trọng?
Hợp âm chặn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra âm thanh phong phú và đa dạng cho bản nhạc. Dù vậy, kỹ thuật này không dễ để làm chủ, đặc biệt với những người mới bắt đầu. Nếu không nắm vững kỹ thuật, âm thanh phát ra từ các hợp âm chặn có thể bị rè, không trong trẻo, thậm chí gây ra những âm thanh khó chịu. Khác với hợp âm mở, hợp âm chặn không sử dụng âm thanh từ dây buông, giúp tạo ra các âm thanh dày và có tính kiểm soát hơn.
Hướng Dẫn Cách Bấm Hợp Âm Chặn
Khi luyện tập hợp âm chặn, người chơi nên bắt đầu bằng cách đặt ngón trỏ lên các dây cần chặn trước, sau đó mới lần lượt đặt các ngón còn lại vào các vị trí phù hợp. Điều quan trọng là phải đảm bảo lực tác động đều trên tất cả các dây, tránh tình trạng dây bị rè hoặc âm không trong.
Để thành thạo hơn, người chơi nên luyện tập chuyển đổi một cách mượt mà từ các hợp âm mở sang hợp âm chặn. Điều này giúp cải thiện sự linh hoạt của tay và tạo sự nhuần nhuyễn trong quá trình chuyển đổi giữa các hợp âm, từ đó giúp bản nhạc trở nên liền mạch và hay hơn.
Lợi Ích Của Hợp Âm Chặn Trong Guitar
Hợp âm chặn (barre chord) mang lại nhiều lợi ích đặc biệt cho người chơi guitar, đặc biệt khi áp dụng vào việc biểu diễn các bản nhạc. Dưới đây là ba lợi ích nổi bật:
Tính Tiện Dụng
Hợp âm chặn giúp người chơi dễ dàng di chuyển giữa các vị trí khác nhau trên cần đàn. Ví dụ, với hợp âm Fa trưởng, bạn có thể dịch chuyển lên 2 ngăn để có hợp âm Sol trưởng, lên 2 ngăn nữa sẽ có La trưởng, và cứ thế tiếp tục với các hợp âm khác. Chỉ với một thế tay, bạn đã có thể chơi được nhiều hợp âm trưởng khác nhau, tạo sự linh hoạt trong việc chơi các bài hát với nhiều tông khác nhau.
Công Cụ Hỗ Trợ Chuyển Tông Dễ Dàng
Hợp âm chặn hoạt động tương tự như một chiếc capo, cho phép người chơi dễ dàng thay đổi tông mà không cần phải thay đổi cấu trúc hợp âm. Khi cần nâng tông cho ca sĩ, bạn chỉ cần di chuyển ngón trỏ lên vị trí phím tương ứng mà vẫn giữ nguyên thế bấm của các ngón khác. Điều này giúp việc chuyển tông trở nên mượt mà và nhanh chóng trong các buổi biểu diễn.
Tạo Âm Chết (Dead Note) Khi Quạt Đàn
Âm chết là kỹ thuật quan trọng trong guitar đệm hát, tạo nên âm thanh “phựt phựt” khi quạt đàn, thêm phần phong phú cho tiết tấu. Đối với hợp âm chặn, việc tạo âm chết trở nên dễ dàng hơn rất nhiều so với hợp âm mở. Chỉ cần giảm lực bấm trên các dây khi bấm hợp âm chặn, bạn đã có thể tạo ra âm dead note một cách chính xác và hiệu quả, giúp cải thiện sự linh hoạt và phong cách chơi của mình.
Mặc dù việc luyện tập hợp âm chặn đòi hỏi thời gian và kiên nhẫn, đây là kỹ thuật rất hữu ích và phổ biến. Người chơi nên làm quen với các hợp âm mở cơ bản trước, sau đó chuyển sang luyện tập các hợp âm chặn. Ban đầu, tay có thể yếu và dễ bị đau, nhưng qua thời gian và luyện tập, âm thanh sẽ rõ ràng và dễ dàng hơn khi chuyển đổi giữa các hợp âm chặn.
Các Hợp Âm Chặn Phổ Biến Hiện Nay
Hiện nay, có rất nhiều hợp âm chặn trong guitar, nhưng về cơ bản, cách thức bấm đều tương tự nhau. Để giúp bạn dễ dàng làm quen, Hoka Shop sẽ giới thiệu hai hợp âm chặn cơ bản nhất là Fa trưởng (F) và Si thứ (Bm).
Hợp Âm Fa Chặn (F Barre Chord)
Khi mới bắt đầu học chơi guitar, nhiều người thường gặp khó khăn với việc bấm hợp âm chặn. Trong trường hợp này, bạn có thể được khuyến nghị sử dụng hợp âm tắt. Với hợp âm tắt, bạn không cần chặn toàn bộ ngăn đàn bằng ngón trỏ. Ví dụ, để bấm hợp âm Fa trưởng tắt, bạn có thể làm theo cách sau:
- Ngón trỏ chặn dây số 1 và 2 tại ngăn 1.
- Ngón giữa bấm dây số 3 tại ngăn 2.
- Ngón áp út bấm dây số 4 tại ngăn 3.
Hợp âm tắt rất dễ bấm và phổ biến với người mới học. Tuy nhiên, khi bạn chơi dây bass, âm thanh sẽ không đủ sâu và không tạo được âm trầm như hợp âm chặn hoàn chỉnh.
Đối với hợp âm Fa trưởng chặn, cách bấm như sau:
- Ngón trỏ chặn cả ngăn 1.
- Ngón áp út bấm dây số 5 tại ngăn 3.
- Ngón út bấm dây số 4 tại ngăn 3.
- Ngón giữa bấm dây số 3 tại ngăn 2.
Trong hợp âm chặn Fa trưởng, dây bass nằm ở dây số 6, giúp tạo ra âm trầm sâu và âm thanh đầy đặn hơn so với hợp âm tắt.
Hợp Âm Si Thứ Chặn (Bm Barre Chord)
Đối với hợp âm Si thứ, bạn chỉ cần di chuyển hợp âm Fa trưởng lên một ngăn. Dây bass của hợp âm Bm sẽ nằm ở dây số 5. Cách bấm hợp âm này như sau:
- Ngón trỏ chặn 5 dây tại ngăn 2 (trừ dây số 6).
- Ngón áp út bấm dây số 5 tại ngăn 4.
- Ngón út bấm dây số 4 tại ngăn 4.
- Ngón giữa bấm dây số 3 tại ngăn 3.
Lưu ý rằng bạn không cần chặn dây số 6, vì nếu bạn vô tình chơi dây bass trên dây số 6, âm thanh phát ra sẽ là hợp âm Si thứ bass Fa, không đúng với hợp âm Si thứ chuẩn.
Lưu Ý Bấm Hợp Âm Chặn Guitar
Cách Đặt Ngón Trỏ
Khi tập chơi hợp âm chặn, tình trạng tịt nốt là điều thường gặp, nguyên nhân chủ yếu là do ngón trỏ chưa đủ sát các dây đàn. Ngón trỏ đóng vai trò quyết định liệu âm thanh có vang lên đúng chuẩn hay không. Để bấm chính xác, hãy đặt ngón trỏ cạnh bên, để cần đàn hơi xoay ra phía trước và cánh tay vuông góc với mặt phím. Phần cạnh trái của ngón trỏ sẽ là vị trí có lực mạnh nhất, giúp bạn dễ dàng chinh phục hợp âm chặn.
Cách Đặt Ngón Cái
Trong hợp âm mở, ngón cái thường được đặt cao hơn để tay thoải mái, nhưng với hợp âm chặn, ngón cái cần rút về phía sau cần đàn. Việc đặt ngón cái đúng cách sẽ giúp các ngón tay khác không vô tình chạm vào những dây không cần thiết, tránh tình trạng dây bị tịt. Nếu ngón cái quá cao, ngón tay sẽ dễ chạm vào các dây bên dưới, làm mất tiếng, nhưng khi ngón cái hạ thấp, các ngón tay sẽ bấm vuông góc hơn, giúp các dây phát ra âm thanh sạch.
Bấm Sát Vào Thanh Sắt
Khi bấm hợp âm chặn, bạn cần đảm bảo ngón tay bám sát vào thanh sắt của ngăn đàn. Để làm điều này dễ dàng hơn, hãy kéo nhẹ thùng đàn về phía người và đẩy nhẹ cần đàn ra phía ngoài. Điều này tạo ra hai lực ngược chiều giúp thế tay của bạn trở nên vững vàng hơn. Cố gắng bấm càng sát thanh sắt càng tốt để giảm bớt lực cần dùng, tránh mỏi tay và giảm tình trạng tịt dây.
Hợp Âm Dịch Chuyển
Một trong những lợi thế lớn nhất của hợp âm chặn là khả năng dịch chuyển dễ dàng trên cần đàn. Khác với hợp âm mở, khi bạn đã nắm vững một hợp âm chặn, bạn chỉ cần giữ nguyên “thế tay” và di chuyển lên hoặc xuống cần đàn để tạo ra các hợp âm khác. Ví dụ, từ hợp âm F, bạn chỉ cần dịch chuyển thế tay lên 2 ngăn để tạo ra hợp âm G.
Chỉ Bấm Những Dây Cần Thiết
Khi mới học, bạn không nhất thiết phải tập trung vào việc chặn toàn bộ ngăn đàn bằng ngón trỏ. Hãy chú ý đến việc bấm những ngón còn lại sao cho âm thanh sạch nhất. Sau khi đã quen, bạn có thể điều chỉnh ngón trỏ để hoàn thiện hợp âm. Ví dụ, với Fa trưởng, bạn chỉ cần chặn 3 dây: dây 6, dây 2 và dây 1. Còn với Si thứ, bạn chỉ cần chặn 2 dây: dây 2 và dây 1.
Lời Kết
Luyện tập và thành thạo hợp âm chặn không chỉ giúp bạn mở rộng vốn hợp âm, mà còn nâng cao khả năng kiểm soát và linh hoạt khi chơi guitar. Dù ban đầu có thể gặp nhiều khó khăn, nhưng với sự kiên trì, bạn sẽ dần cảm nhận được lợi ích to lớn mà kỹ thuật này mang lại. Hợp âm chặn không chỉ làm phong phú thêm âm nhạc mà bạn chơi, mà còn giúp bạn tự tin hơn khi biểu diễn trên sân khấu.
Bài viết liên quan
Hướng Dẫn Cách Chơi Guitar Cho Người Mới Bắt Đầu
Tài Liệu Guitar Đệm Hát Cơ Bản Cho Người Mới
Cách Luyện Cảm Âm Guitar Hiệu Quả Từ Chuyên Gia